De Bruine Kapucijnaap behoort tot het geslacht van de dag actieve breedneusapen. Deze apensoort is zeer behendig. Ze springen gemakkelijk van de ene tak naar de andere tak springen.
Iedere groep kent 1 dominant mannetje. Hij duldt slechts enkele apen, voornamelijk de jongere apen en enkele vrouwtjes.
De Bruine Kapucijnaap komt in het wild voor in de tropische bossen en open bossen in Zuid-Amerika. Hier leeft hij zowel solitair, als in groep tot 20 apen.
Deze apensoort heeft geen vast territorium, maar leeft in woongebieden. Ze trekken dus regelmatig rond, waarbij ze geur afzetten. Dit gebeurt door hun handen in te wrijven met urine en dit op hun vacht uit te smeren.
Op het voorhoofd van de Bruine Kapucijnaap staat een bos of rij lange, verharde haren. Wanneer hij deze haren rechtop zet, dan ontstaat er een soort ‘pruik’. De rest van het lichaam heeft een bruine en ruwe vacht.
De Bruine Kapucijnaap eet graag vleermuizen, kikkers, jonge vogels, insecten en vruchten. Wanneer ze op zoek gaan naar eten, dan doen ze dit in een groep.
Als één van hun eten gevonden heeft, dan maakt hij een hard fluitend geluid om de anderen te waarschuwen.
De voorhoede van de groep bestaat uit hogergeplaatste vrouwtjes en nakomelingen. Zij komen als eerste aanlopen, gevolgd door het dominantste mannetje. Hierna komt de achterhoede. Deze bestaat uit de ondergeschikte apen van de groep.
Het dominantste mannetje eet eerst samen met de apen uit de voorhoede. Daarna mogen de ondergeschikte apen eten.
Bruine Kapucijnapen verzorgen zich zeer goed. Met ‘vlooien’ versterken deze apen hun onderlinge band in de groep. Vlooien betekent hier het schoonmaken van elkaars vacht. Vlooien kun je beschouwen als een sociaal en verzorgend event.
Daarnaast denken Bruine Kapucijnapen zeer goed na. Zo gebruiken ze bijvoorbeeld stenen of harde voorwerpen om noten open te breken, om ze vervolgens op te eten.